ضرورت حذف ارز جهانگیری!

شیما احمدی- سرانجام پس از مدت‌ها حرف و حدیث، در چند روز گذشته دولت لایحه ساماندهی «ارز ۴ هزارو ۲۰۰ تومانی»را به صحن مجلس فرستاد و اهالی بهارستان با فوریت لایحه دولت درباره ارز ۴۲۰۰ مخالفت کرند تا کشور در نحوه توزیع یارانه ارزی،همچنان با سردرگمی مواجه باشد.
ارز ۴۲۰۰ یکی از معضلات مهم اقتصاد ایران است، ماجرا از آنجا شروع می شود که ترامپ زیر میز برجام زد و از آن خارج شد و قیمت دلار با افزایش شدیدی مواجه شد، راهکار دولت وقت، برای مقابله با شوک های قیمتی، اختصاص ارز 4هزارو200توماني به واردكنندگان كالاهاي اساسي بود. تا قیمت کالاهای اساسی با افزایش چشمگیری مواجه نشود، اما اتفاقي كه در عمل رخ داد، ایجاد یک رانت بزرگ برای بخش قابل توجهی از وارد کنندگان بود، چرا که عمده ی وارد کنندگانی که ارز دولتي مي‌گرفتند و مي‌گيرند، کالاهای خود را با ارز آزاد به بازار عرضه می کنند و در نتیجه قیمت کالا‌های مشمول ارز ۴۲۰۰ در حد تورم به وجود آمده در کشور افزایش پیدا کرد.
از این رو بسیاری از کارشناسان اقتصادی معتقد بودند که با توجه به رانت های به وجود آمده در تخصیص ارز ترجیحی و دور شدن آن از هدف اولیه، باید هرچه سریع تر این رانت را حذف کرد و سازوکار‌های جبرانی دیگری را طراحی و اجرا کرد که عواید آن مستقیماً به دست مصرف کننده برسد.
احمدعلیرضا بیگی در این باره می گوید: در حال حاضر کالا و خدمات از قیمت گوشت و مرغ گرفته تا سایر خدمات دولتی با وجود تخصیص دلار 4200 تومانی با قیمت آزاد یا بسیار نزدیک به بازار آزاد در اختیار مردم قرار می گیرد، در واقع رانت 100 هزار میلیارد تومانی که با ظاهر تامین کالاها و خدمات ضروری معیشتی مردم تخصیص داده می‌شود اما در عمل به نورچشمی‌ها می‌رسد و منشاء فساد فراوانی شده است.
هادی قوامی معاون وزیر اقتصاد هم درباره پیامدهای ارز 4200 تومانی برای اقتصاد کشور گفت: میانگین شاخص تورم در سه سال اخیر (پس از شوک ارزی) بیش از 120 درصد بود، در حالی که در اقلام مهم سبد خانواده مانند گوشت گوسفند، 186 درصد افزایش قیمت داشتیم که نشان دهنده آن است که چیزی از ارز ترجیحی عاید سفره مردم نشده است.
در همین رابطه رییس اتاق بازرگانی تهران می‌گوید:ریشه بخش مهمی از مشکلات اقتصادی امروز کشور را باید در سیاست‌های ایجادکننده رانت مانند ارز 4200 تومانی دنبال کرد.

از همین رو دولت سیزدهم عزم خود را جزم کرد تا با حذف یارانه 4200 تومانی سر و سامانی به رانت های به وجود آمده بی فایده به حال مردم بدهد اما بهارستانی ها با استدلال هایی از این دست که حذف ناگهانی ارز ترجیحی موجب شوک به مردم شده و فشار مضاعفی را به آنها وارد می کند با طرح دولت مخالفت کردند این در حالی است که رئیس جمهور تاکید کرده بود که مردم را غافلگیر نمی‌کنیم و شوک وارد نمی‌سازیم. با این وجود احتیاط بیش از حد مجلس، این اقدام اصلاحی را به تعویق انداخت. شاید بتوان امیدوار بود که با کاهش نرخ تورم در سال آینده این جراحی انجام شود