روش جدید رتبه‌ بندی معلمان

به گزارش نما به نقل از آرمان: مرحله نخست طرح رتبه‌بندی معلمان در نیمه ابتدای سال94 با بار مالی 1300‌میلیاردتومانی به اجرا درآمد و طی آن حقوق فرهنگیان به‌طور میانگین تا 400‌هزار تومان افزایش یافت.

به‌رغم آنکه مسئولان آموزش‌و‌پرورش در ابتدا تاکید داشتند که رتبه‌بندی در قالب فعلی ادامه می‌یابد، اما با گذشت زمان آن را در حد اعمال یک فوق‌العاده شغلی دانستند و تاکید کردند مرحله‌دوم آن با اعمال صلاحیت‌های حرفه‌ای اجرا ‌شود. با این همه، مرحله‌دوم رتبه‌بندی معلمان هیچ‌گاه به اجرا درنیامد، اما بر اساس برنامه‌ششم‌توسعه قرار شد، نظام پرداختی سامان‌یافته برای ارتقای کیفی و منزلت معلمان تدوین و اجرا شود. ایجاد نظام‌جامع رفاهی معلمان (نظام خاص پرداخت حقوق، تسهیلات رفاهی و... ) در ردیف برنامه‌های وزیر آموزش‌و‌پرورش در دولت دوازدهم قرار گرفته است. به‌گفته محمد بطحایی، یکی از راه‌های رسیدن به سرچشمه تحول، رسیدگی به نظام پرداختی و خدمات رفاهی و معیشتی نیروهای انسانی است.

بدون‌توجه به وضعیت معیشتی معلمان و کاهش دغدغه‌های رفاهی آنها نمی‌توانیم به تحول در نظام آموزش‌و‌پرورش دست یابیم. البته در دولت یازدهم تلاش‌هایی برای رفع این دغدغه‌ها آغاز شد، اما کافی نیست. وزیر آموزش‌و‌پرورش یکی از مصادیق تلاش دولت برای رفع دغدغه معیشت معلمان را اجرای طرح رتبه‌بندی دانست و افزود: مهم‌ترین پیام این طرح، همسو و همراستای شایستگی‌های نیروی انسانی با نظام پرداختی بود؛ یعنی بخشی از نظام پرداخت باید با شایستگی‌ها و توانمندی‌های نیروی‌انسانی گره ‌زده شود. هرچقدر این شایستگی‌ها افزایش یابد، باید از عوامل انگیزشی بالاتری در نظام پرداختی برخوردار شود و این همان اصل پذیرفته‌شده در رتبه‌بندی معلمان است. البته باید نظام سنجش صلاحیت حرفه‌ای را طراحی کرده و بدون این سنجش و گره‌زدن آن با نظام پرداختی نمی‌توان ماموریت اصلی نظام رتبه‌بندی را به سرانجام رساند.

رتبه‌بندی معلمان ادامه پیدا می‌کند

در دی95، مدیرکل امور اداری، تشکیلات و تحول اداری وزارت آموزش‌و‌پرورش، از ادامه اجرای نظام رتبه‌بندی معلمان در سال96 خبر داد. سیدحسن حسینی با اشاره به اجرایی‌شدن نظام رتبه‌بندی معلمان از نیمه‌دوم سال94 اظهار کرد: به‌منظور اجرای نظام رتبه‌بندی معلمان، 1350‌میلیاردتومان در شش‌ماهه دوم سال94 و سه‌هزار و 500‌میلیاردتومان در بودجه سال جاری تخصیص یافته است. او تصریح کرد: نظام رتبه‌بندی برای نیروهای دارای سابقه بیشتر از شش‌سال اجرا می‌شود و در چهار گروه پایه، ارشد، خبره و عالی به‌ترتیب 35، 25، 15 و50‌درصد حق شغل، افزایش حقوق داشته‌ایم و افراد در هر زمان که شرایط جدیدی را کسب کنند، از مزایای رتبه بالاتر برخوردار می‌‎شوند. مدیرکل امور اداری، تشکیلات و تحول اداری وزارت آموزش‌و‌پرورش افزود: هر‌ساله قسمتی از بودجه ‌آموزش‌و‌پرورش به نظام رتبه‌بندی اختصاص می‌یابد و افزایش آن نیز تابع افزایش سالانه بودجه ‌آموزش‌و‌پرورش است. حسینی با اشاره به آنچه در برنامه ششم توسعه درباره رتبه‌بندی معلمان آمده است، افزود: در اجرای سند تحول آموزش‌و‌پرورش، «نظام سنجش صلاحیت» برای معلمان ایجاد می‌شود و بر اساس شاخص‌های تعریف‌شده در این نظام، افراد مورد ارزیابی قرار می‌گیرند و پس از احراز شایستگی‌های لازم، ارزیابی مستمر آنها ادامه می‌یابد تا در نهایت رتبه‌بندی که در سند تحول آورده شده، محقق شود.

طرح جدید رتبه‌بندی معلمان ضروری است

طراحی نظام معلمی در آموزش‌و‌پرورش و استفاده از نیروهای متخصص در این تشکیلات برای انجام بخشی از طرح سنجش صلاحیت فرهنگیان یکی از اقداماتی است که طی چندماه گذشته صورت گرفته است. سنجش صلاحیت با مدل‌های مختلف همچون مصاحبه، مشاهده، بازدیدهای بالینی، میدانی و... حتی مخلوطی از این مدل‌ها می‌تواند اجرا و مبنای سنجش باشد. در نظام سنجش صلاحیت‌ها باید شایستگی‌های افراد اندازه‌گیری شود و با ارتقای آن، نظام پرداختی نیز شکل بگیرد. در همین راستا معاون حقوقی و امور مجلس وزارت آموزش‌و‌پرورش با اشاره به مختصات و ضرورت‌های اجرای طرح جدید رتبه‌بندی معلمان که در دستورکار دولت دوازدهم قرار دارد، اظهار کرد: آموزش‌و‌پرورش طبق سند تحول بنیادین و همچنین برنامه‌ششم توسعه مکلف شده است، از طریق دانشگاه‌های فرهنگیان و شهیدرجایی و همچنین ماده28 اساسنامه دانشگاه فرهنگیان و برگزاری آزمون استخدامی اقدام به جذب نیروی انسانی موردنیاز کند. یوسف نجفی با بیان اینکه در دولت دوازدهم، دولت مکلف شده نظام رتبه‌بندی و نظام پرداخت معلمان را تدوین و اجرا کند، گفت: هدف نظام رتبه‌بندی، کیفی‌سازی و ارتقای منزلت معلمان است که باید در قالب یک لایحه مستقل از سوی دولت تهیه و به مجلس ارائه شود.

البته نظام رتبه‌بندی که از آن صحبت می‌کنیم، با آنچه در دو سال گذشته اجرا شد، کاملا در شکل و ماهیت متفاوت است. او ادامه داد: رتبه‌بندی معلمان که قبلا اجرا شد، در حد افزایش حقوق بر حسب مراتب شغلی بود، اما نظام جدید اهدافی چون جذب، نگهداشت، ارتقا، پرداخت و نظام بازنشستگی را دنبال می‌کند. معاون حقوقی و امورمجلس وزارت آموزش‌و‌پرورش ضمن اعلام این خبر که پیش‌نویس اولیه لایحه رتبه‌بندی و نظام پرداخت را در وزارتخانه تهیه و به دولت ارسال کرده‌ایم، گفت: این پیش‌نویس در کمیسیون‌های دولت مورد بررسی قرار می‌گیرد که امیدواریم این امر تا پایان امسال به اتمام برسد و به مجلس ارسال شود. امیدواریم تا آخر امسال این لایحه را برای مجلس ارسال کنیم. نجفی درباره بار مالی نظام رتبه‌بندی عنوان کرد: استقرار نظام رتبه‌بندی تکلیف برنامه‌ششم توسعه است؛ طبیعتا وقتی در قالب لایحه ارائه شود، بار مالی آن هم دیده می‌شود. این نظام مشمول اصل75 قانون هم نمی‌شود.

نجفی افزود: نظام رتبه‌بندی جدید دارای ماهیتی مستقل و شبیه به آیین‌نامه استخدام اعضای هیات‌علمی دانشگاه‌هاست و دیگر نگاه کارمندی به معلم مطرح نیست. در این نظام معلمان همچون اساتید دانشگاهی هویتی کاملا علمی و تربیتی دارند و همان‌طور که اساتید در دانشگاه به‌عنوان تمام‌وقت هیات‌علمی هستند، در آموزش‌و‌پرورش هم معلمان تمام‌وقت هیات‌علمی تربیتی می‌شوند. معاون حقوقی و امور مجلس وزارت آموزش‌و‌پرورش با بیان اینکه درحال حاضر مراتب شغلی بر اساس قانون مدیریت خدمات کشوری اجرا می‌شود و به‌صورت قانونی مستقل نیست، گفت: با این لایحه جدید یک قانون مستقل داریم و امور معلمان به‌جای آنکه بر اساس قانون مدیریت خدمات کشوری معین شود، تحت قانون مستقل در می‌آید و معلم هویت علمی و حرفه‌ای پیدا می‌کند. بر این اساس دیگر قانون مدیریت خدمات کشوری برای معلمان ساری و جاری نیست. به‌گزارش ایسنا، به‌گفته او فعالیت‌های علمی و پژوهشی در رتبه‌بندی موثر است و یک آیین‌نامه ارتقا در کنار آن قرار می‌گیرد که مقدمه لازم برای آن، طرح سنجش صلاحیت حرفه‌ای معلمان است.

تشریح رتبه‌بندی جدید فرهنگیان و حقوق معلمان

معاون دبیرکل شورای عالی آموزش‌و‌پرورش با بیان اینکه پنج رتبه را در طرح رتبه‌بندی معلمان پیش‌بینی کرده‌ایم، اظهار کرد: نظام رتبه‌بندی فرهنگیان از پنج تا یک است. هر فردی که وارد آموزش‌و‌پرورش می‌شود، باید در ابتدا پنج‌سال خدمت کند و عملکرد موفق داشته باشد و اگر مستنداتی از شاخص‌های ما داشته باشد، رتبه پنجم را می‌گیرد و به‌ترتیب با گرفتن شاخص‌های این نظام ضمن حفظ‌کردن صلاحیت‌های رتبه قبل به رتبه‌های بالاتر می‌آید و بهترین رتبه ما، یک است.