به گزارش نما به نقل از خبرگزاری تسنیم، مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی در گزارشی به ارائه اظهارنظر کارشناسی خود درباره "طرح نظام رتبه بندی معلمان" پرداخت.
متن این گزارش به شرح ذیل است:
بیان مسئله
با توجه به اهمیت، حساسیت و پیچیدگی فرآیند آموزش و پرورش باید توجه ویژهای به عنصر کلیدی آن یعنی معلمان داشت. در سالهای گذشته اقدامات قانونی گوناگونی برای جذب و نگهداشت، افزایش انگیزه و تحقق نظام عدالت در پرداختهای معلمان انجام گرفته است. لکن علیرغم حرکت رو به جلو در این زمینهها و نیز وجود تکالیف متعدد و متنوع در اسناد بالادستی مصوب، هنوز در این زمینه چالشهایی وجود دارد.
طرح نظام رتبهبندی معلمان در جهت تحقق اهداف و تکالیف قانونی در اسناد بالادستی و پاسخگویی به انتظارات به حق معلمان و ارتقای انگیزه آنان، تضمین کیفیت و رقابتی کردن فعالیتها تدوین و تقدیم مجلس شده است. طبق این طرح دولت مکلف است در یک دوره یکساله توسط وزارت آموزش و پرورش نظام رتبهبندی معلمان را بهگونهای طراحی و تدوین نماید که صدور گواهی صلاحیت حرفهای هر معلم متناسب با عناوین رتبههای کسب شده و نظام پرداختها در طول خدمت وی بر اساس نظام رتبهبندی معلمان استوار شود.
مواد قانونی مرتبط
1. بند «3» سیاستهای کلی ابلاغی ازسوی مقام معظم رهبری در خصوص ایجاد تحول در نظام آموزش و پرورش و بندهای فرعی 1 تا 7 آن بهویژه بندهای «3-2»، «3-3» و «7-3» و نیز بند «13».
2. بند «8» ماده (143) قانون برنامه سوم و بندهای «هـ»، «و» و «ح» ماده (52) قانون برنامه چهارم و بند «8» ماده (19) قانون برنامه پنجم توسعه کشور.
3. ماده (53) و تبصره «3» این ماده، ماده (62)، تبصره «1» ماده (65) و ماده (81) قانون خدمات کشوری.
4. بندهای «11» و «8» اقدامات ملی راهبردهای کلان شمارههای 1 و 5 و نیز بند «4» از راهبردهای ملی راهبرد کلان شماره 5 و بندهای «30»، «31» و «44» از راهبردهای ملی از راهبرد کلان شماره 6 نقشه جامع علمی کشور.
5. راهکارهای 1/10 و 2/10 و 3/10 و 2/11 و 3/11 و 4/11 و 1/12 و 2/12 و 3/12 سند تحول بنیادین آموزش و پرورش.
نقاط قوت طرح
1. ایجاد حساسیت و کمک به ارتقای مقام و منزلت معلم در جامعه.
2. کمک به ساماندهی و تغییر ساختار منابع انسانی و بهبود کیفیت نظام آموزشی.
3. ایجاد محیط رقابتی برای افزایش میزان توانایی، صلاحیتها و مهارتهای حرفهای و تخصصی معلمان.
4. ایجاد و بسترسازی مسیر شغلی معلمان و افزایش انگیزه آنان.
5. کاهش فاصله بین دریافتیهای معلمان با مشاغل مشابه و بهبود سطح معیشت معلمان.
6. الزام وزارت آموزش و پرورش به تدوین نظام نظارت، سنجش و ارزیابی عملکرد معلمان.
7. اجرایی شدن بحث آموزش، بهسازی و نگهداشت و بهکارگیری منابع انسانی در آموزش و پرورش.
نقاط ضعف طرح
1. تعارض با اصل هفتادوچهارم قانون اساسی. توضیح اینکه سازوکاری که برای تصویب نظامنامه مذکور پیشبینی شده بدینصورت است که پس از تصویب در شورای عالی آموزش و پرورش برای تصویب نهایی به مجلس فرستاده شود. چنین روندی خلاف قانون اساسی است. چراکه بهموجب اصل هفتادوچهارم قانون اساسی لوایح دولت پس از تصویب هیئتوزیران تقدیم مجلس میگردد، لذا شورای عالی آموزش و پرورش صلاحیت ارائه طرح یا لایحه به مجلس را ندارد و در صورت نیاز باید این امر از طریق هیئتوزیران صورت بگیرد.
2. ماهیت نظامنامه اشاره شده در طرح اجرایی است و نیازی به تصویب نظامنامه مذکور توسط مجلس نیست و صرف تصویب آن توسط هیئت وزیران کفایت میکند.
3. احتمال مغایرت با اصل هفتادوپنجم قانون اساسی بهدلیل مشخص نکردن منابع مالی، توضیح آنکه بهموجب ماده واحده پیشنهادی، دولت براساس یکسری موارد مکلف به طراحی، تدوین و اجرای نظام رتبهبندی مزبور شده است که بدون شک چنین امری دربردارنده هزینه است. درحالی که طرح پیشنهادی طریق تأمین هزینه جدید را مشخص نکرده است.
4. این طرح فقط شامل معلمان شده است، درحالی که اثربخشی و کارآیی مدرسه به همه عوامل مدرسه برمیگردد و جایگاه مدیر، معاون، مشاور، مربی امور تربیتی و... مشخص نیست.
5. احتمال کاهش کارهای گروهی بهدلیل رقابتهای فردی در مدارس.
6. برجسته شدن پاداشهای بیرونی بر پاداشهای درونی.
7. اطلاق نظام پرداخت معلمان براساس نظام رتبهبندی مقرر در طرح پیشنهادی، از این جهت که مشخص نیست آیا پرداخت مزبور در سطح قوانین موجود میباشد یا خیر واجد ابهام هست.
نتیجهگیری و پیشنهادها
ضمن تأیید ضرورت موضوع باید توجه کرد که رتبهبندی معلمان با سایر نظامهای مرتبط مثل تجزیه و تحلیل شغل، برنامهریزی نیروی انسانی، آموزش و توسعه معلمان، ارزیابی عملکرد، نظام حقوق و دستمزد و پاداش و... معنا پیدا میکند و همه این نظامها میباید بهصورت یک سیستم جامع مورد توجه قرار گیرند لذا پیشنهاد میشود بهجای ماده واحده، قانونی تحت عنوان «قانون جامع خدمات معلمی» که توأمان به این نظامها توجه کند و حرفه مقدس معلمی را بهصورت ویژه از جذب تا بازنشستگی در نظر بگیرد توسط مجلس شورای اسلامی تصویب شود تا نظام رتبهبندی که به ارزیابی درست و پشتوانه مالی نیاز دارد در اجرا با مشکل مواجه نشود.
گزارش مركز پژوهشهاي مجلس:
نقطه قوت طرح نظام رتبهبندی معلمان كمك به ارتقای منزلت معلم در جامعه است
مركز پژوهشهای مجلس در گزارشی ضمن ارائه اظهارنظر كارشناسی درمورد "طرح نظام رتبه بندی معلمان" ایجاد حساسیت و كمك به ارتقای مقام و منزلت معلم در جامعه را نقطه قوت این طرح توصیف كرد
۱۳۹۲/۴/۲۹