متن گزارش مدیركل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره ایران

به گزارش نما به نقل از ایسنا، یوکیا آمانو گزارش آژانس درباره فعالیت‌ها و برنامه صلح‌آمیز هسته‌یی ایران را عصر روز چهارشنبه (6 شهریور) برای بررسی در اختیار 35 عضو شورای حکام قرار داد.

بر اساس این گزارش ایران و آژانس توافق کردند تا پنج مهرماه دور دیگری از گفت‌وگوهای فنی و حقوقی درباره برخی ابهامات بر سر فعالیت‌ها و برنامه هسته‌یی ایران را برگزار کنند.

به گزارش ایسنا متن گزارش به این شرح است:

A. مقدمه

1.این گزارش مدیرکل به شورای حکام و به صورت همزمان به شورای امنیت در خصوص اجرای موافقتنامه پادمان ان‌پی‌تی و مفاد مربوطه‌ قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل در جمهوری اسلامی ایران است.

2.شورای امنیت تاکید کرده است که اقدامات مورد درخواست شورای حکام در قطعنامه‌هایش در خصوص ایران الزام‌آور است. مفاد مربوطه قطعنامه‌های یادشده شورای امنیت که بر اساس فصل هفتم منشور سازمان ملل تصویب شده‌اند مطابق شرایط این قطعنامه‌ها الزام‌آور هستند.

3. این گزارش تحولات روی داده پس از گزارش قبلی مدیرکل (GOV/2013/27، 22 مه 2013) و همچنین مسائل باقی‌مانده بلند مدت را مورد بررسی قرار می‌دهد. این گزارش بر آن حوزه‌هایی که ایران به طور کامل تعهدات الزام‌آور خود را اجرا نکرده است متمرکز است، چنان که ایجاد اعتماد

بین‌المللی به ماهیت صرفا صلح‌آمیز برنامه هسته‌یی ایران مستلزم اجرای کامل این تعهدات است.

B. روشن‌سازی مسائل حل نشده

4. در نوامبر 2011، شورای حکام قطعنامه GOV/2011/69 را تصویب کرد که در آن علاوه بر دیگر موضوعات، تاکید کرد که برای ایران و آژانس ضروری است به منظور حل فوری همه مسائل اساسی باقی‌مانده برای اهداف ارایه توضیحات در خصوص آن مسائل از جمله دسترسی به کلیه اطلاعات مربوطه‌‍، مستندات، سایت‌ها‍، مواد و اشخاص در ایران، به گفت‌وگوهای خود شدت بخشند. در این قطعنامه، شورای حکام ایران را فراخوانده است تا به طور جدی و بدون پیش‌شرط در گفت‌گوها وارد شده تا اطمینان بین‌المللی درباره ماهیت منحصرا صلح‌آمیز برنامه هسته‌یی ایران حاصل شود. شورای حکام در سپتامبر 2012 قطعنامه GOV/2012/50 را به تصویب درآورد که در آن در میان دیگر موضوعات، تصمیم‌گیری شد که همکاری ایران با درخواست‌های آژانس با هدف رفع تمامی موضوعات برجسته، به منظور احیای اعتماد بین‌المللی به ماهیت کاملاً صلح‌آمیز برنامه هسته‌یی ایران ضروری و حیاتی است. شورای حکام همچنین تأکید کرد که ضروری است که ایران هرچه سریعتر رویکردی ساختاری برای حل موضوعات باقیمانده مرتبط با ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته‌یی‌اش نهایی و اجرا کند و از جمله به عنوان گام اول دسترسی آژانس به سایت‌های مربوطه‌ای که این سازمان درخواست‌ کرده است را فراهم آورد. با توجه به این قطعنامه‌ها، در بین ژانویه 2012 و مه 2013، مقامات ایران و آژانس ده‌ دور مذاکرات در وین و تهران برگزار کردند، از جمله در جریان سفر مدیرکل به تهران در ماه مه 2012 با هدف توافق در زمینه سند یک رویکرد ساختاری. ولی هیچگونه نتیجه ملموسی حاصل نشد.

5. آژانس موفق نشده است همکاری اساسی با ایران را درباره حل موضوعات باقیمانده از جمله موضوعات مربوط به ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته‌یی ایران آغاز کند. از زمان گزارش پیشین مدیرکل، گفت‌وگوهای بیشتری با هدف نهایی کردن سند رویکرد ساختاری برگزار نشده است؛ گرچه دور جدیدی از گفت‌وگوها برای 27 سپتامبر 2013 در وین برنامه‌ریزی شده است.

6. به منظور احیای اعتماد بین‌المللی به ماهیت کاملا صلح‌آمیز برنامه هسته‌یی ایران، ضروری است که رویکرد ساختاری آژانس را به انجام

راستی‌آزمایی موثر قادر سازد، یعنی آژانس آن دسته از فعالیت‌های راستی‌آزمایی را که برای اثبات نتایج معتبر و موثق لازم می‌داند، انجام

دهد؛ بنابراین، ضروری است که سند رویکرد ساختاری به اندازه کافی شفاف باشد تا هرگونه سوء تفاهمات احتمالی آتی بین آژانس و ایران در اجرای

رویکرد ساختاری را به حداقل برساند. آژانس به ایران اطمینان داده است که نگرانی‌های امنیتی ایران را در نظربگیرد و تمایل خود را برای مشمول قرار

دادن مدالیته‌هایی که به این نگرانی‌ها می‌پردازند در سند رویکرد ساختاری اعلام کرده است.

7. مواردی که در ذیل به آن‌ها اشاره می‌شود، دیدگاه‌های آژانس را درباره عناصر اصلی تشکیل دهنده سند رویکرد ساختاری شرح می‌دهد که دستیابی به توافق درباره آن تاکنون میسر نشده است:

- لازم است آژانس به تمام مسائل باقیمانده بپردازد، نه فقط مسائل مرتبط با ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته‌یی ایران؛ بنابراین، این موضوع

اهمیت دارد که سند رویکرد ساختاری که بر مسائل ذکر شده در ضمیمه گزارش نوامبر 2011 مدیرکل (GOV/2011/65) متمرکز شده است، با صراحت به این حقیقت اشاره کند که دیگر مسائل باقیمانده باید به طور جداگانه بررسی شوند.

- همچنین مهم است که به منظور اطمینان از پوشش جامع و رفع هرگونه ابهام، تمام جوانب ابعاد احتمالی نظامی، همانطور که در ضمیمه گزارش نوامبر مدیرکل به آن اشاره شده است، به طور صریح در سند رویکرد ساختاری ذکر شود.

- آژانس نیازمند آن است که بتواند اطلاعات بیشتری را درخواست کند و فعالیت‌های تعقیبی را آن‌طور که ضروری می‌داند به انجام برساند. این

فعالیت‌های تعقیبی در عین حال که نگرانی‌های امنیتی ایران را نیز در نظر می‌گیرد، نباید شامل محدودیت دسترسی به "تمام اطلاعات مرتبط، اسناد، سایت ها، مواد و پرسنل فعال در ایران" شود (GOV/2011/69).

- نباید از آژانس انتظار داشت که در ابتدا تمام جزئیات چگونگی، زمان و مکان انجام فعالیت‌های راستی‌آزمایی را فراهم کند و البته آژانس نیز در

چنین جایگاهی نیست.

- لازم است آژانس قادر باشد در صورت لزوم به مسائلی که قبلا مورد بحث قرار گرفت بازگردد.

- آژانس آمادگی دارد تا در صورتی که انجام چنین کاری برای یک راستی‌آزمایی موثر مناسب بود، اطلاعاتی را در اختیار ایران قرار دهد.

- آژانس باید قادر باشد ‌حل رضایت‌بخش تمام مسائل مشخص شده در ضمیمه گزارش GOV/2011/65 را مورد تأیید قرار دهد، پیش از این که آن‌ها را حل شده بداند و این را به شورای حکام گزارش دهد.

C. تأسیسات اعلام شده تحت توافقنامه پادمان‌های ایران

8. ایران تحت توافقنامه پادمان‌های خود 17 تأسیسات هسته‌یی و 9 سایت خارج از تأسیسات را که در آن‌ها مواد هسته‌یی به طور معمول مورد استفاده قرار می‌گیرد، به آژانس اعلام کرده است. علی‌رغم این‌که آژانس اطمینان دارد که فعالیت‌های صورت گرفته توسط ایران در برخی از تأسیسات در تناقض با قطعنامه‌های شورای حکام و شورای امنیت است، همان‌طور که در زیر به آن اشاره می‌شود،‌ همچنان به تأیید انحراف نداشتن مواد اعلام شده در این تأسیسات و سایت‌های خارج از تأسیسات ادامه می‌دهد.